19 Eylül 2007 Çarşamba

dunyada iki haftada bir "dil" yok oluyor

Bir hayvanın neslinin tükendiğini düşünün. Mesela bir zürafa.. Zürafa ister TVden isterseniz çıplak gözle görün; oldukça değişik bir hayvan. Soyu tükendikten sonra bir daha ne yaparsak yapalım geri gelmeyecek. Bu kötü bir sonuç. Yeyüzündeki diller için de aynı durum sözkonusu. Her kelimesi bir kültür damlası olan dil nasıl da yok olabiliyor. Küreselleşme ile beraber önemini kaybediyor diller. Örneğin Türkçe'yi bir gün İngilizce yüzünden konuşmaz ve ikinci plana atarsak şaşırmayın. Her ne olursa olsun diller korunmalı. Dil demek kültür demek. İnsanlar, insan populasyonları yaşantılarından özümlemişler kelimeleri ve dili.. Her parçası bir kültürdür.


Dünyada iki haftada bir dil yok oluyor

Avustralya’dan Sibirya’ya, Oklahoma’ya kadar yüzlerce dilin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu ve iki haftada bir dilin öldüğü bildirildi.

Tehlikedeki Diller için Yaşayan Lisanlar Enstitüsü ve National Geographic Society tarafından yapılan açıklamada, dünyada şu anda 7 bin civarında dilin konuşulduğu ve bunlardan birinin iki haftada bir öldüğü belirtilerek, dillerin bazı bitki ve hayvan türlerinden daha fazla yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğu kaydedildi.

Dillerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğu dünyadaki 5 noktayı açıklayan araştırmacılar, dillerle birlikte bilgilerin de yok olduğu uyarısında bulundu.

Dilbilim uzmanları, şu an konuşulmakta olan 7 bin dilin yarısının artık yazılmadığını belirterek, lisanların, toplumların konuştukları dilin artık bir ayak bağı haline geldiğini düşünmeleriyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı uyarısında bulundu.

Dünyada şu anda yaygın olarak konuşulmakta olan 83 dilin dünya nüfusunun yüzde 80’i tarafından kullanılmakta olduğunu belirten dilbilimciler, ancak 3 bin 500 küçük dilin dünya nüfusunun sadece yüzde 0,2’si tarafından konuşulmakta olduğunu kaydetti.

Uzmanların açıklamasına göre, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan diller listesi:
-Kuzey Avustralya, 1 lisan.
-Ortagüney Amerika ile Ekvator, Kolombiya, Peru, Brezilya ve Bolivya, 113 lisan.
-Kuzeybatı Pasifik Platosu, Kanada’daki Britanya Kolombiyası, ABD’nin Washington ve Oregon eyaletleri, 54 lisan.
-Doğu Sibirya, Rusya, Çin ve Japonya, 23 lisan.
-Oklahoma ve New Mexico, 40 lisan.

Hiç yorum yok: